Zout der keuken – lofzang aan een smaakmaker

Zout is een van de onmisbare ingrediënten in de keuken. In vrijwel elk gerecht zit wel zout op de een of andere manier. In dit blog leg ik uit wat er allemaal zo bijzonder is aan deze basissmaak. Daarnaast is het meer dan alleen die smaak, maar draagt het bij aan al het andere dat je proeft.

Misschien vind je het wel flauw klinken, maar verschillende zoutsoorten zijn van wezenlijk belang om in huis te hebben. Zout is namelijk niet alleen een primaire smaak, maar helpt ook andere smaken te versterken – en daar heb je helemaal niet zoveel voor nodig. Een truc om zo min mogelijk zout te gebruiken voor de maximale smaak, is door bij elke stap heel licht te zouten.

Zout in van alles

Je gebruikt zout als ingrediënt in ontzettend veel bereidingen. Veel zoete gerechten worden zelfs lekkerder van de toevoeging van een klein beetje zout. Dat komt omdat zout ook andere smaken versterkt. Een brood zonder zout, dat is zo saai als wat, en de laatste jaren heb je overal gezouten karamel kunnen proeven. Je vraagt je toch af hoe je al die tijd met ongezouten karamel hebt afgekund?

Fleur de sel

Er is geen zoutsoort die ik liever gebruik om een gerecht af te maken dan fleur de sel. Dat zijn de mineralen en zouten die overblijven na gecontroleerde verdamping van zeewater. Daardoor vormt het vlokjes die knapperig zijn, maar dun genoeg om door te kauwen. Zo kan je dus een zoute crunch geven aan een gerecht.

Sojasaus

Een van de belangrijkste bestanddelen van sojasaus is zout. Daarom kan je dit condiment ontzettend goed gebruiken om een gerecht ook gelijk op smaak te brengen. Door spaarzaam met sojasaus te zijn smaakt het niet eten niet gelijk Aziatisch, maar vooral vol en rijk.

Ansjovis

Deze visjes worden van oudsher door heel Europa al gegeten, op verschillende manieren bereid, ens is vaak gezouten. In de supermarkt kan je die blikjes kopen met gezouten ansjovisfilets. Die filets zijn zo teer, dat ze in een gerecht vrijwel oplossen. Als je voor een heerlijke pasta je ansjovisfilets met een vork prakt en even bakt, dan houd je vooral een heerlijk zoute en umami smaak over. Maar je kunt het natuurlijk ook gewoon als de topping voor je pizza gebruiken.

Pekel

In bijvoorbeeld veel kaassoorten is zout absoluut onmisbaar. Veel kaas wordt gezouten om te voorkomen dat er teveel melkzuur gevormd wordt. Daarnaast zijn notoir zoute kazen als feta en halloumi ook gewoon erg lekker. Je kunt een pekel ook gebruiken om ingrediënten door en door van een smaak te voorzien.

Gezondheid

Zout is alleen niet is wat je maar oneindig kunt gebruiken. Als je teveel zout eet, dan kan dat nierschade veroorzaken, en het draagt ook bij aan een (te) hoge bloeddruk. Zorg er dus voor dat je niet teveel aan je eten toevoegt, maar gebruik kleine hoeveelheden wanneer je het als smaakversterker inzet, en eet niet meer dan ongeveer 6 gram zout per dag (en dat is minder dan de gemiddelde Nederlander nu al eet!)

Zout

Hoewel je uit moet kijken met je zoutconsumptie is het een belangrijk onderdeel van je smaakbeleving. Daarnaast heb je er wel degelijk ook een beetje van nodig. Wat mij betreft is zout essentieel in de keuken, zowel voor smaak als textuur van een gerecht is het nagenoeg onmisbaar. Voor al deze zoute producten geldt natuurlijk: geniet, maar gebruik het met mate!